Uranium mijnen, ga er maar aan staan.

Productie vereist gespecialiseerde technologie en mensen die deze technologie beheersen. Uranium mijnen is niet sexie en niet populair bij jongeren. Het is een vak voor oude mannen. Er is strenge regelgeving, terecht natuurlijk, niet alleen qua natuurbeheer, maar ook in relatie tot inheemse bevolkingen. Dit laatste geldt vooral in Canada en de VS. Daarnaast speelt het weer een rol. Boren (zeker voor exploratie) kan vaak alleen in de winter als de grond hard genoeg is om de machines niet te laten zinken in de moerassige grond.

• Kazachstan is veruit marktleider, levert bijna de helft van alle primaire uraniumproductie, grotendeels via de goedkope in-situ leach-methode.
• Canada en Namibië volgen op afstand, maar hun mijnen (zoals Cigar Lake en Husab) behoren tot de rijkste ertsen of grootste open-pit operaties ter wereld.
• Grote bedrijven werken vaak samen in joint ventures om kosten, technologie en risico’s te delen.
• Productiedoelen worden regelmatig niet gehaald door geopolitieke risico’s (Niger), toeleveringsproblemen (zwavelzuur in Kazachstan), of bewuste productiebeperkingen om prijzen te ondersteunen.

We zien de laatste jaren steeds meer een verschuiving in de uranium markt. Niet de koper zijn "de baas" over de contracten, maar de "verkopers". Zij bepalen nu voor welke bedrag ze uranium uit de grond willen halen. En let op! De contracten die de energiebedrijven afsluiten vertegenwoordigen maar een klein percentage van hun totale kosten. Wat ze betalen voor het geproduceerd uranium weegt dus niet zwaar op hun begroting. De medewerkers van de energiebedrijven die uranium kopen worden ook niet beloond om goedkoop uranium in te kopen.

Wie kopen er uranium?

Energiebedrijven (nutsbedrijven met kerncentrales)

Dit zijn veruit de grootste afnemers. Zij kopen uranium om te laten verrijken en omzetten naar reactorbrandstof (UO₂-pellets).


Enkele grote namen:

• VS: Duke Energy, Exelon (Constellation Energy), Entergy
• Frankrijk: EDF (Électricité de France)
• China: China National Nuclear Corporation (CNNC), China General Nuclear (CGN)
• Japan: TEPCO, Kansai Electric
• Zuid-Korea: Korea Hydro & Nuclear Power (KHNP)
• Canada: Ontario Power Generation (OPG)
• Finland: Fortum, TVO (Teollisuuden Voima Oyj)

 Deze bedrijven sluiten vaak lange termijncontracten (3–10 jaar) met producenten zoals Kazatomprom, Cameco of Orano.

Overheden en staatsbedrijven

• Strategische voorraden: Landen als China, India, Rusland en de VS leggen grote uraniumreserves aan als buffer tegen leveringsrisico’s.
• Militaire toepassingen: Een klein deel gaat naar programma’s voor marineschepen en nucleaire wapens (hoogverrijkt uranium, HEU).
• Onderzoeksreactoren: Universiteiten en nationale labs kopen kleine hoeveelheden voor medisch of wetenschappelijk gebruik.

Handelaren, investeringsfondsen en fysieke uraniumfondsen

Deze partijen kopen uranium als belegging of handelswaar:

• Sprott Physical Uranium Trust (SPUT) – koopt fysiek U₃O₈ en slaat het op om schaarste te benutten.
• Yellow Cake plc – Brits fonds dat fysiek uranium koopt via langetermijndeals met Kazatomprom.
• Convertermiddelen & traders – zoals Traxys, Nukem, en handelsafdelingen van grote nutsbedrijven.

Waar gaat het uranium na aankoop heen?

De meeste kopers kopen geen "klaar brandstofpakket", maar yellowcake (U₃O₈).
Het pad is meestal:

1. Conversie (U₃O₈ → UF₆) bij bedrijven zoals Orano (Frankrijk) of Cameco (Canada).
2. Verrijking (UF₆ → verhoogd U-235-gehalte) bij Urenco, Tenex (Rosatom), CNNC.
3. Brandstofproductie (pellets & staven) bij brandstoffabrieken.
4. Levering aan kerncentrales.